(Zomereditie)

Hoe kunnen we een duurzame toekomst voor het boekenvak garanderen? Dat zochten we uit tijdens de Elspeetconferentie 2021. Helaas was een live bijeenkomst nog niet mogelijk, dus heeft het evenement online plaatsgevonden. Emma Curvers – auteur, columnist en verslaggever – was de moderator van deze middag. 

Het thema van de Elspeetconferentie was dit keer ‘Vooruit!’. Na bijna anderhalf jaar in een pandemie geleefd te hebben, vroegen we ons af: vervallen we binnenkort weer in oude routines of is dit hét startschot voor grote veranderingen en een duurzamer toekomstperspectief?

We trapten af met een video van de oprichter van Immer, een app gemaakt door Niels ’t Hooft en zijn team, die daarvoor de Renew The Book Innovation Award 2021 wonnen. De Immer-app maakt het mogelijk om digitaal te lezen in korte leessessies. Immer focust op een nieuwe manier van lezen: het lezen van kleine stukjes tekst per keer, zodat mensen zich beter kunnen concentreren. Aan de hand van de app is het mogelijk om het gedrag van de lezer goed in kaart te brengen en persoonlijk advies en tips te genereren. Niels wil lezers met Immer te stimuleren om goede boeken te lezen en is ervan overtuigd dat technische innovaties daarbij kunnen helpen.

De tweede spreker van de middag was Inger Boxsem, voorheen acquirerend redacteur bij uitgeverij Atlas Contact. Inger werkte als freelance redacteur toen ze gevraagd werd om vast in dienst te komen bij de uitgeverij. Al snel kreeg ze stressklachten door de hoge werkdruk en besloot ze naar de bedrijfsarts te gaan. Die vertelde haar dat er heel veel mensen zoals zij rondlopen. Volgens Inger worden moeheid en overwerktheid vaak beschouwd als aanstellerij. Daardoor durven werknemers niet af te zeggen of hun grenzen aan te geven. Werkgevers kunnen een aantal dingen doen om te hoge werkstress te voorkomen: beter inspelen op de kwaliteiten van hun personeel, het onderwerp burn-out bespreekbaar maken, gerichte zorg en hulp aanbieden bij het herstellen van een burn-out en werknemers meer eigen verantwoordelijkheid en autonomie toekennen, ook als het gaat om indeling van hun (werk)tijd. Daarnaast zou er efficiënter en winstgevender gewerkt kunnen worden. Inger pleit voor de productie van minder boeken, zodat er  in elke individuele titel meer tijd en aandacht gestoken wordt.

Na de pauze gingen vier bevlogen boekhandelaren met elkaar in gesprek over omgaan met digitalisering en hun kijk op de toekomstbestendigheid van de boekhandel. Onderdeel van het panel waren Marischka Verbeek (Savannah Bay), Arno Koek (Boekhandel Blokker), Nadine Mussert (Van der Meer) en Fabian Paagman (Paagman). De boekhandels hebben zich tijdens de pandemie goed weten aan te passen aan de steeds veranderende en beperkende omstandigheden en zullen een aantal veranderingen uit deze periode behouden, zoals het bezorgen van boeken voor mensen die verder van de boekhandel af wonen en het intensief contact met klanten onderhouden. Als het gaat om duurzaamheid zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten, bijvoorbeeld het papier- en kartongebruik waarvan nu sprake is, en dat geldt ook voor uitgeverijen. Boeken zouden in tasjes kunnen worden bezorgd in plaats van in kartonnen dozen. Maar er zijn ook veel dingen die wel bij het oude mogen blijven: denk bijvoorbeeld aan festivals waarbij veel boeken verkocht worden en het organiseren van evenementen in de boekhandel.

Ten slotte kwam  Sara Dubbeldam aan het woord. Zij deelt via haar online platform, When Sara Smiles, haar kritische blik op de kledingindustrie en inspireert zo modeliefhebbers om bewuster te kopen en duurzamer om te gaan met kleding. In haar presentatie deelde ze haar belangrijkste lessen over duurzaamheid in haar vakgebied met ons. Als een bedrijf duurzaam wil opereren, moeten er verschillende afwegingen worden gemaakt. Het is belangrijk om op de volgende punten te letten: de kwaliteit van het product, het transport en het nastreven en implementeren van (meer) inclusiviteit en diversiteit. Bedrijven die het predicaat duurzaamheid willen ontvangen, moeten open kaart spelen en het beestje bij de naam noemen, dus: concreet maken wat ze precies doen om groener te zijn. Zowel bedrijven als personen moeten verantwoordelijkheid nemen voor de keuzes die ze maken. Sara’s advies luidt: ‘Wees transparant.’